Τι είναι τα κονδυλώματα;
Πρόκειται για το συχνότερο σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα.
Τα κονδυλώματα είναι σκληρά ή μυτερά εξογκώματα στα γεννητικά όργανα και στον πρωκτό, στο χρώμα του δέρματος ή σε λίγο πιο σκούρα απόχρωση, που μεγαλώνοντας μπορεί να μοιάζουν με κουνουπίδι. Δεν προκαλούν κάποια ενόχληση. Σπάνια μπορεί να προκαλούν φαγούρα ή κάψιμο. Σπάνια ματώνουν.
Προκαλούνται από τους ιούς HPV (Human Papilloma Viruses) που έχουν 150 και πλέον τύπους. Οι HPV μολύνουν το δέρμα και τους βλεννογόνους (εσωτερική επίστρωση) σε στόμα, κόλπο, ουρήθρα, πρωκτό.
Από τους HPV, 40 περίπου τύποι προσβάλλουν την περιοχή των γεννητικών οργάνων και του πρωκτού. Από αυτούς ορισμένοι είναι χαμηλού κινδύνου για την ανάπτυξη κακοήθων αλλοιώσεων όπως οι HPV 6,11,40,42,43,44, κλπ, ενώ άλλοι είναι υψηλού κινδύνου για την ανάπτυξη κακοήθων αλλοιώσεων όπως οι HPV 16,18,26,31,33,34,35,39, κλπ
Ωστόσο, για την εμφάνιση καρκίνου σε ένα άτομο που έχει μολυνθεί με HPV απαιτείται η συνύπαρξη και άλλων παραγόντων όπως, η γενετική προδιάθεση, το κάπνισμα, η μειωμένη λειτουργία του ανοσολογικού συστήματος.
Πώς μεταδίδονται;
Η μόλυνση γίνεται μετά από άμεση ή έμμεση επαφή με κονδυλώματα, μέσα από μικροτραυματισμούς του δέρματος και των βλεννογόνων που δημιουργούνται κατά την διάρκεια της σεξουαλικής επαφής ή τριβής με μολυσμένα δάκτυλα, νύχια, αντικείμενα (πετσέτες, κλπ). Τα κονδυλώματα δεν μεταδίδονται από το κάθισμα μιας τουαλέτας, πόμολα, χειρολαβές, βρύσες κλπ.
Ο κίνδυνος μετάδοσης μετά από επαφή με μολυσμένο άτομο είναι 60-65%. Η χρήση του προφυλακτικού μειώνει την πιθανότητα μετάδοσης κατά 70%. Η πιθανότητα ένα σεξουαλικά ενεργό άτομο να μολυνθεί από HPV είναι 80%.
Ο χρόνος επώασης είναι άγνωστος (εβδομάδες, μήνες ή και χρόνια). Δεν είναι σαφές ακόμη πόσο καιρό μετά την μόλυνση εμφανίζονται τα κονδυλώματα. Μπορεί να εμφανιστούν 1-3 μήνες μετά την επαφή αλλά και μερικές φορές μετά από χρόνια. Είναι δυνατόν κάποιος να μολυνθεί από τον ιό αλλά να μην εμφανίσει κονδυλώματα διότι το αμυντικό (ανοσολογικό) του σύστημα είναι ισχυρό. Σε περιόδους που έχουμε εξασθένηση του αμυντικού συστήματος όπως σε stress, ευνοείται η εμφάνιση τους.
Το ξύρισμα της γεννητικής περιοχής δημιουργεί μικροτραυματισμούς στην περιοχή και βοηθά στην διασπορά της μόλυνσης ενώ η τριβή με μολυσμένα δάκτυλα και νύχια μπορεί δημιουργήσει κονδυλώματα χωρίς να υπάρχει σεξουαλική επαφή.
Το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων που έχουν μολυνθεί με τον HPV δεν το γνωρίζουν, ούτε μπορούν να ξέρουν πότε μολύνθηκαν. Δεν μπορεί να αποδειχθεί ποιος από τους δυο συντρόφους κόλλησε τον άλλο. Η διάγνωση μιας λοίμωξης HPV σε ένα άτομο, σημαίνει ότι κάποια στιγμή στην ζωή του μολύνθηκε από κάποιο σύντροφο. Το ζευγάρι βιώνει αισθήματα άγχους και ενοχών, χωρίς να υπάρχει λόγος για τέτοιου είδους αισθήματα.
Πως γίνεται η διάγνωση ;
Δεν υπάρχει εξέταση αίματος για τον HPV.
Η διάγνωση γίνεται από τον δερματολόγο που εξετάζει την γεννητική περιοχή με ειδικό εξοπλισμό.
Θεραπεία των κονδυλωμάτων
Η θεραπεία των κονδυλωμάτων θα πρέπει να γίνει το συντομότερο δυνατό.
Τα εξωτερικά κονδυλώματα αντιμετωπίζονται με :
- Ποδοφυλλοτοξίνη
- Ιμικουιμόδη
- Σινεκατεχίνες
- Τριχλωροξεικό οξύ 80-90%
- Διαθερμοπηξία
- Χειρουργική αφαίρεση
- Laser
- Κρυοπηξία υγρού αζώτου
Η επιλογή της μεθόδου γίνεται από τον γιατρό. Θα πρέπει να ληφθούν υπόψη πολλές παράμετροι, έτσι ώστε να επιτευχθεί το βέλτιστο θεραπευτικό αποτέλεσμα.
Επικρατέστερες μέθοδοι είναι η κρυοπηξία (ψύξη με υγρό άζωτο) ή το κάψιμο των βλαβών με laser CO2. Αυτές οι μέθοδοι καταστρέφουν τις βλάβες εύκολα σε μια μόνο συνεδρία. Ωστόσο το «πρόβλημα» είναι οι νέες βλάβες που μπορεί να εμφανιστούν στην συνέχεια. Αυτές οι νέες βλάβες πρέπει να καταστρέφονται άμεσα, διότι μπορεί να αποτελέσουν πηγή διασποράς.
Δεν είναι σαφές ακόμη πόσο καιρό μετά την θεραπεία παύει να μεταδίδεται ο ιός.
Εμπειρικά, αν περάσουν μερικοί μήνες και δεν εμφανιστούν νέα κονδυλώματα η περιοχή θεωρείται θεραπευμένη.
Κονδυλώματα και κύηση
Στην διάρκεια της κύησης τα κονδυλώματα μπορεί να αυξηθούν σε μέγεθος και αριθμό. Μετά τον τοκετό το μέγεθος τους συνήθως μειώνεται ή και εξαφανίζονται. Η πλειοψηφία των παιδιών που γεννιούνται απο μητέρες με κονδυλώματα, είναι υγιή. Πολύ σπάνια νεογνά μητέρων με κονδυλώματα μπορεί να αναπτύξουν βλάβες στο φάρυγγα ή την γεννητική περιοχή. Για αυτό τον λόγο οι γυναίκες με κονδυλώματα δεν χρειάζεται να υποστούν καισαρική τομή παρά μόνο αν τα κονδυλώματα παρεμποδίζουν μηχανικά τον τοκετό.
Πρόληψη
Εμβόλιο HPV
Το εμβόλιο παρέχει προστασία, προφυλάσσει, δηλαδή εμποδίζει την μόλυνση. Δεν επιδρά σε μια ήδη υπάρχουσα λοίμωξη. Για αυτό το λόγο είναι προτιμότερο να γίνεται πριν την έναρξη των σεξουαλικών επαφών.
Το τετραδύναμο εμβόλιο παρέχει προστασία έναντι των HPV 16,18 που προκαλεί το 70% των περιπτώσεων καρκίνου τράχηλου της μήτρας (όχι το 100%), και των HPV 6,11 που προκαλεί το 90% των περιπτώσεων κονδυλωμάτων πρωκτικής και γεννητικής περιοχής.
Το εμβόλιο γίνεται ενδομυϊκά σε 3 δόσεις σε άνδρες και γυναίκες 9 – 26 ετών.
Προφυλακτικό
Η χρήση του προφυλακτικού από latex μειώνει την πιθανότητα μετάδοσης κατά 70%. Το προφυλακτικό επειδή δεν καλύπτει ολόκληρη την γεννητική περιοχή δεν εξαλείφει τον κίνδυνο μετάδοσης στις ακάλυπτες περιοχές.
Σταμάτησε το κάπνισμα
Οι έρευνες έδειξαν ότι οι καπνιστές έχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν κονδυλώματα.
Μείωσε τον αριθμό των σεξουαλικών συντρόφων.
Ενημέρωσε τον / τους συντρόφους σου.
Οι σεξουαλικοί σύντροφοι των τελευταίων 6 μηνών πρέπει να ενημερώνονται ώστε να εξετάζονται και αυτοί για την ύπαρξη κονδυλωμάτων. Επίσης να ενημερώνονται για τον μεγάλο χρόνο επώασης της HPV λοίμωξης και για το γεγονός ότι η εμφάνιση κονδυλωμάτων στον σύντροφο τους δεν είναι ένδειξη απιστίας.
Οι γυναίκες πρέπει να κάνουν test PAP